Blog Wydawnictwa Von Borowiecky

Kosmowizja polityczna tradycjonalizmu karlistowskiego w Hiszpanii. Karliści, karlizm – pojęcia w Polsce niezbyt znane. Bardziej znana jest Hiszpania z okresu rządów gen. Francisco Franco niż karliści i ich wspaniała, bogata tradycja. Główne zasady ich działania to tzw. kwadrylemat, czyli: Bóg, Ojczyzna, Prawa i Wolności oraz Król.

Tylko podkreślanie roli króla, legitymizmu i legalizmu jako zagadnień związanych z panowaniem królewskim, z prawowitością władzy królewskiej odróżnia ich od klasycznych republikanów typu Cycerona. Jak się bowiem okazuje, aktualnie panujący w Hiszpanii król Filip, a poprzednio jego ojciec Juan Carlos, jest uzurpatorem. Ktoś może się zastanawiać, czy takie zakurzone i zaśniedziałe problemy kogoś jeszcze interesują?

Wbrew pozorom, kiedy raz złamie się prawo i obyczaje, pociąga to za sobą upadek kolejnych bastionów: moralnych, prawnych, cywilizacyjnych, mentalnych i in. Tak właśnie było z Hiszpanią.

Czytelnika Polskiego zainteresuje niewątpliwie i pobudzi do refleksji kwestia pewnej odmienności losów dwóch – nie tak dawno jeszcze – arcykatolickich narodów Europy: hiszpańskiego i polskiemu. Wydaje się, że narracja autora pozwala zrozumieć polskiemu czytelnikowi, dlaczego dla karlistów, tradycjonalistów hiszpańskich tak ważny był król, podczas gdy w tradycyjnej Polsce raczej prawo do uczestniczenia w jego elekcji; dlaczego dla Hiszpanów wiara katolicka i wierność jej była i jest zasadniczym powodem usprawiedliwiającym oddanie życia, a dlaczego w przypadku niegdysiejszych Polaków wiara była mniej istotna niż wolność Ojczyzny; dlaczego wreszcie obie te nacje zarówno ceniły sobie i były gotowe oddać życie w obronie realnych wolności i swobód broniąc ich przede wszystkim przed uroszczeniami własnej władzy – króla z urodzenia lub z wyboru.

Jak napisał w recenzji prof. Jan Kieniewicz: (…) jego (autora – p.m.) intencją było ukazanie karlizmu jako ruchu i doktryny na wskroś kontrrewolucyjnej. A to jest sprawa wymagająca wielkiej uwagi, ze względu na całkowicie odmienne doświadczenia polskie. Z perspektywy polskiego poznawania Hiszpanii bardzo istotne znaczenie ma także zwrócenie uwagi na tradycję las Españas, czyli koncepcji przeciwstawnej nowoczesnemu nacjonalizmowi”.